Prowadzenie działalności związanej z f-gazami wymaga uzyskania certyfikatu wydanego przez Urząd Dozoru Technicznego. Mimo że dokument jest bezterminowy, podlega jednak okresowej kontroli, do której należy odpowiednio się przygotować. Jak wygląda kontrola UDT (f-gazy)? Wyjaśniamy kluczowe aspekty.

Okresowa kontrola UDT– podstawa prawna i zakres

Przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie produkcji i usług związanych z substancjami zubożającymi warstwę ozonową lub fluorowanymi gazami cieplarnianymi (f-gazy) muszą posiadać stosowny certyfikat. Podstawą prawną są tu rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/2067, a także Ustawa o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych z dnia 15 maja 2015 r. i Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 7 grudnia 2017 r.

Jednostką wyznaczoną do wydawania certyfikatów jest Urząd Dozoru Technicznego (UDT). F-gazy są stosowane w wielu urządzeniach i produktach – obowiązek posiadania certyfikatu ciąży m.in. na przedsiębiorstwach zajmujących się dystrybucją i serwisem pomp ciepła, klimatyzatorów lub agregatów chłodniczych. Co ważne, certyfikaty musi posiadać także personel zajmujący się montażem, serwisowaniem czy naprawami bądź odzyskiem f-gazów. Certyfikaty są wydawane bezterminowo, jednak UDT jest zobowiązany do przeprowadzania ich okresowej kontroli co 7 lat.

Przebieg kontroli UDT (f-gazy) – najważniejsze elementy

Jak wygląda kontrola przeprowadzana przez Urząd Dozoru Technicznego? Przedsiębiorca otrzymuje powiadomienie o kontroli w formie pisemnej – poprzez list polecony lub wiadomość e-mail (w przypadku, kiedy wyraziło się zgodę na otrzymywanie powiadomień w takiej formie). Kontrola UDT (f-gazy) odbywa się w miejscu prowadzonej działalności, wskazanej w CEIDG lub KRS. Jakie obszary są sprawdzane? Jest to zarówno weryfikacja dokumentów (w tym certyfikatów) oraz wyposażenia technicznego, jak i dokładne oględziny miejsca prowadzenia działalności – razem z oceną ich wyników. Warto przy tym pamiętać, że kontrolerzy mogą domagać się też innych dowodów, materiałów oraz wyjaśnień, które przyczynią się do stwierdzenia stanu faktycznego oraz pozwolą na prawidłowe przeprowadzenie kontroli.

Aby mieć pewność, że wynik kontroli będzie pozytywny, należy znać aktualne wymogi procedur f-gazowych oraz na bieżąco wprowadzać je w firmie. O czym należy pamiętać i które aspekty są kluczowe? Sprawdź poniżej.

Certyfikaty f-gazowe dla personelu

Istotnym elementem kontroli UDT (f-gazy) jest weryfikacja certyfikatów f-gazowych – dotyczy to zarówno przedsiębiorcy, jak i pracowników. Kontrolerzy muszą upewnić się, czy firma zatrudnia osoby posiadające certyfikaty personalne w zakresie i kategorii odpowiedniej do zakresu prowadzonej działalności. Należy mieć przy tym na uwadze, że w ostatnich latach nastąpiły pewne zmiany w certyfikatach. Wszystkie najaktualniejsze dane zawierają certyfikaty uzyskane po 22 grudnia 2017 roku. Certyfikaty dla personelu wydane od 17 grudnia 2015 r. do 22 grudnia 2017 r. w odniesieniu do urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła (Kategoria I lub II), zachowują ważność i upoważniają także do wykonywania czynności naprawy i likwidacji takich urządzeń. W przypadku dokumentów wydanych w tym okresie można wnioskować o ich wymianę na certyfikaty zawierające dodatkowe czynności, bez konieczności zdawania dodatkowych egzaminów. W głównym miejscu prowadzenia działalności musi znajdować się też system dokumentowania czynności wykonywanych przez personel posiadający odpowiedni certyfikat.

Posiadanie i stosowanie procedur prowadzenia działalności

Wymagania, jakie powinny spełniać procedury prowadzenia działalności, określa Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 7 grudnia 2017 r. Jeśli procedury były wprowadzane przed tym czasem, należy więc dopasować je do aktualnych wytycznych. A dokładniej:

• dawna procedura konserwacji lub serwisowania nazywa się teraz procedurą naprawy, serwisu i konserwacji,
• procedura konserwacji lub serwisowania musi uwzględnić również czynność napraw (została wprowadzona po nowelizacji ustawy),
• w przypadku zamiaru wykonania czynności likwidacji (tj. wyłączenie z eksploatacji), trzeba opracować procedurę do likwidacji.

Zawartość każdej procedury musi być zgodna z przepisami, dlatego warto upewnić się przed kontrolą, czy w ostatnim czasie nie wprowadzono żadnych zmian.

Kontrola wyposażenia technicznego

Przedsiębiorstwo musi dysponować (w głównym miejscu wykonywania działalności oraz wszystkich oddziałach) wyposażeniem technicznym spełniającym minimalne wymagania odpowiadające zakresowi prowadzonej działalności. Kontrola UDT (f-gazy) może zgodnie z tym obejmować m.in.:

• urządzenie do odzysku fluorowanych gazów cieplarnianych,
• urządzenia do przeprowadzania prób szczelności oraz sprawdzeń pod względem wycieków urządzeń zawierających fluorowane gazy cieplarniane,
• przyrząd do wykrywania nieszczelności o czułości minimum 5 g/rok oraz zestaw do wykrywania nieszczelności metodą ultrafioletową,
• środki ochrony osobistej, np. okulary ochronne.

A także wiele innych urządzeń i przyrządów określonych przez Ministra Rozwoju i Finansów.

Protokół przeprowadzenia kontroli i wynik

Z przeprowadzonej kontroli sporządza się protokół (jeden egzemplarz trafia do przedsiębiorcy). Protokół podpisują pracownicy UDT przeprowadzający kontrolę oraz kierownik kontrolowanego przedsiębiorstwa (bądź upoważniona osoba). Wynik kontroli UDT (f-gazy) może być:

• pozytywny – jeśli nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości, to można nadal posługiwać się posiadanym certyfikatem,
• negatywny – jeśli stwierdzono nieprawidłowości, certyfikat zostaje zawieszony.

Zawieszonym certyfikatem nie można się posługiwać. Aby go odzyskać, należy wystąpić do UDT ze stosownym wnioskiem. Jeśli kontrola związana z odzyskiwaniem certyfikatu również nie będzie pomyślna, zostanie on cofnięty.

Certyfikaty f-gazowe – zadbaj o nie przed kontrolą

Osoby zajmujące się urządzeniami chłodniczymi, klimatyzacjami czy pompami ciepła, a także pracujące przy ich serwisowaniu, instalowaniu lub demontażach muszą posiadać odpowiedni certyfikat. To kluczowy element, którego wymaga kontrola UDT. F-gazy są nadzorowane zgodnie z regulacjami krajowymi i europejskimi, dlatego do uzyskania uprawnień należy zdać państwowy egzamin w ośrodku akredytowanym przez Urząd Dozoru Technicznego. Takim miejscem jest A-Cademy – oferujemy możliwość odbycia kursu z F-gazów oraz przystąpienie do egzaminów. Sprawdź naszą ofertę kursów i skorzystaj z nowoczesnych materiałów i profesjonalnego sprzętu.